De basisschool als fundament voor ontwikkelen en lerenEen strategische verkenning van de missie en de troeven van het basisonderwijs in Vlaanderen

In het werkjaar 2014-2015 verkende de Vlor wat het basisonderwijs in Vlaanderen maakt tot wat het is. De aanleiding daarvoor ligt paradoxaal genoeg in de beleidsplannen voor de hervorming van het secundair onderwijs die er onder meer voor moeten zorgen dat leerlingen vlotter doorstromen van het basisonderwijs naar het secundair onderwijs. Een zeer legitieme doelstelling die niemand in vraag stelt. Tenzij dat ertoe zou leiden dat er voor de eigen doelen, voor de eigen aanpak, minder ruimte is. Het is dit soort spanning die de Vlor ertoe heeft aangezet om na te denken over de eigenheid van het basisonderwijs. Waarin ligt de opdracht van het basisonderwijs? Over welke troeven beschikt het om die opdracht waar te maken? En voor wie? Wat kenmerkt de aanpak? Wie is er bij betrokken? Wat betekent het basisonderwijs voor de brede maatschappelijke omgeving waarin het is ingebed, en vice versa? En wat zijn de opties om de sterke troeven ervan te blijven uitspelen? De Vlor ging daarvoor ten rade bij enkele deskundigen, maar ook bij leerlingen, ouders, leerkrachten, … Dit boek bundelt hun bijdrage aan het debat. Het biedt inspiratie door de sterke troeven van het basisonderwijs zo goed mogelijk in kaart te brengen en bevat bovendien enkele denkpistes voor de toekomst van het basisonderwijs.

Inhoud

Woord vooraf door Roland Vandenberghe

Platformtekst

Inleiding: het basisonderwijs uitgedaagd tot analyse en reflectie
Eigenheid van het basisonderwijs: construct of werkelijkheid?
De basisschool beschikt over sterke troeven
Reflectiekader om het basisonderwijs toekomstgericht te versterken

Bijdragen deskundigen

Een historische kijk op de eigenheid van het basisonderwijs in Vlaanderen
Marc Depaepe, hoogleraar Historische Pedagogiek KU Leuven

Cognitieve, motorische en sociaal-emotionele ontwikkeling van basisschoolkinderen
Annemie Desoete, hoogleraar Leerstoornissen UGent en Arteveldehogeschool

Partnerschapsmodel met ouders en leerlingen: sterke troeven in het basisonderwijs
Jan De Mets, medewerker Steunpunt Diversiteit en Leren, UGent

Leren in het basisonderwijs. Over zelfregulering als fundament voor een leven lang leren
Koen Lombaerts, hoofddocent Educatiewetenschappen VUB

Pedagogische overwegingen over de eigenaardigheid van het basisonderwijs. Pleidooi voor een pedagogische benadering van de finaliteit
Maarten Simons & Jan Masschelein, Laboratorium voor Educatie en Samenleving, KU Leuven

Heterogeniteit en cohesie: het basisonderwijs legt sterke kaarten op tafel
Piet Van Avermaet, directeur Steunpunt Diversiteit en Leren, UGent

Allemaal gelijk en toch allemaal anders. Reflecties over schoolteam, schoolorganisatie en professionaliteit in het basisonderwijs
Geert Kelchtermans, hoogleraar onderwijsvernieuwing en schoolontwikkeling KU Leuven

Verslag focusgesprekken met leerlingen, ouders en schoolteams