Welke thema's komen dit werkjaar aan bod in de Vlor?

In maart 2024 lanceerde de Vlaamse Onderwijsraad zijn Agenda voor het Onderwijsbeleid 2024-2029: Een toekomst voor ambitieus en kwaliteitsvol onderwijs voor iedereen. Daarin formuleerden de onderwijspartners drie kernboodschappen:

1. Werk op lange termijn
2. Totaalaanpak voor ambitieus en kwaliteitsvol onderwijs
3. Samen beleid maken

Werken op lange termijn

Werken aan het onderwijs van de toekomst betekent werken op lange termijn. Een onderwijsbeleid dat impact beoogt, richt het vizier voorbij 2029 en kijkt dus verder dan de huidige bestuursperiode. Alleen zo kunnen we centrale doelstelling realiseren om ambitieus en kwaliteitsvol onderwijs te voorzien voor elke lerende. Dat vraagt ook een duurzame publieke financiering. Krimpende werkingsbudgetten, die ook niet meegroeien met de levensduurte, ondermijnen een duurzaam onderwijsbeleid. We vragen daarom duurzame én betrouwbare financiering en subsidiëring, waarbij de overheid haar financiële engagementen honoreert en niet in het onderwijsbudget gaat snijden bij besparingen.

Totaalaanpak voor ambitieus en kwaliteitsvol onderwijs

Het maatschappelijk debat rond onderwijskwaliteit focust sterk op de neerwaartse trend van de leeruitkomsten in het leerplichtonderwijs, zoals die gemeten worden in (internationaal) vergelijkend onderzoek. De ontwikkeling van kennis en vaardigheden (en die vervolgens kwalificeren) is uiteraard een kerntaak van onderwijs. Naast die kwalificerende functie heeft het onderwijs ook een even belangrijke socialiserende en persoonsvormende functie.11 Het is dus cruciaal dat het begrip ‘onderwijskwaliteit’ breder gaat dan de leeruitkomsten die gemeten kunnen worden in peilingen, Vlaamse toetsen en internationaal vergelijkend onderzoek. We willen samen met de Vlaamse Regering bouwen aan een coherent beleid rond kwaliteitszorg in de verschillende onderwijsniveaus en -vormen, waarbij de focus ligt op het stimuleren van kwaliteitsontwikkeling.

De onderwijspartners schuiven drie prioritaire thema’s naar voor om ambitieus en kwaliteitsvol onderwijs te realiseren voor elke lerende:

• Diversiteitsresponsief en inclusief onderwijs
• Mentaal welzijn
• Sterk onderwijs door sterke onderwijsprofessionals

Samen beleid maken

Onderwijs moet beantwoorden aan uiteenlopende maatschappelijke verwachtingen. Tegelijk moet onderwijs zich kunnen focussen op zijn kerntaken. Om de preventieve en emancipatorische kracht van het onderwijs te maximaliseren, vragen we structurele maatregelen van andere beleidsdomeinen.

Het recht op onderwijs kwaliteitsvol waarmaken is het gezamenlijk werk én de collectieve verantwoordelijkheid van vele actoren: leraren, leidinggevenden, ondersteuners, besturen, lerenden en hun ouders, pedagogische begeleiding, middenveldorganisaties, de verschillende overheden, ...55 Onderwijs kan alleen goed werken als al die actoren de vorming van leerlingen, studenten en cursisten vooropstellen. Dat vereist een goede samenwerking, gekenmerkt door een duidelijke taakverdeling, afspraken over wie welke verantwoordelijkheden heeft en hoe die worden opgenomen, afspraken over wie wat aanstuurt en hoe, en afspraken over wat het gezamenlijke resultaat moet zijn.

Thematische lijnen

Rode draad doorheen onze kernboodschappen worden de thematische lijnen die de Vlaamse Onderwijsraad de volgende werkjaren uitzet. Dat zal gebeuren rond twee thema’s: onderwijs en samenleving en het recht op leren.

Onderwijs en samenleving

Deze thematische lijn houdt nauw verband met de kernboodschap ‘Samen beleid maken’. Onderwijs wordt (terecht) geconfronteerd met tal van maatschappelijke verwachtingen. Tegelijk zet dat het onderwijsveld onder druk. Hoe kan onderwijs beantwoorden aan vragen die rijzen vanuit de samenleving en toch blijven focussen op zijn kerntaken? Daarover zal de Vlaamse Onderwijsraad dit werkjaar een participatief traject opstarten.

Recht op leren

Ambitieus en kwaliteitsvol onderwijs voor elke lerende. Dat is de centrale doelstelling van deze beleidsagenda. Voor veel lerenden is dat recht op leren niet gegarandeerd. In een strategische verkenning onderzoekt de Vlaamse Onderwijsraad pistes om alle kinderen, jongeren en volwassenen de kansen op leren te bieden waar ze recht op hebben.

Na afloop van dit werkjaar zal het jaarverslag een uitgebreid verslag brengen van de werking.