Programmatie van duaal leren in het gewoon secundair en in het deeltijds beroepssecundair onderwijs - schooljaar 2021-2022

De Vlor gaf advies over 487 aanvragen van 89 scholen voor de programmatie van duale structuuronderdelen in het gewoon secundair onderwijs (so). En 3 aanvragen van 3 scholen voor deeltijds beroepssecundair onderwijs (dbso).

De duale structuuronderdelen kunnen ingericht worden door de scholen voltijds SO, de centra voor deeltijds beroepssecundair onderwijs en de syntra.

Vanaf het schooljaar 2021-2022 worden in het stelsel leren en werken voor het eerst programmatieregels voor opleidingen ingevoerd. Die regels gelden niet alleen voor het dbso maar ook voor de leertijd.

Aantal aanvragen duaal leren

Tegenover vorig schooljaar kunnen we, wat het aantal programmatieaanvragen voor duaal leren in het gewoon so, spreken van een stagnering.

Er zijn grote verschillen in het aantal aanvragen. Zowel de langzame opstart of uitbreiding van het aanbod duale trajecten, als de aanvraag van veel duale trajecten tegelijkertijd is te begrijpen.

Net zoals de vorige jaren zijn er heel wat aanvragen voor structuuronderdelen in de specialisatiejaren van het bso. Dat is niet verwonderlijk. De specialisatiejaren bso en ook Se-n-Se-opleidingen lenen zich bijzonder goed voor duale trajecten. Werkplekleren is er meestal al sterk uitgebouwd. Daarnaast zijn de leerlingen arbeidsrijp en veel zelfstandiger en ze hebben al een aantal basiscompetenties verworven.

We zien ook een significante stijging van aanvragen in de tweede graad. Wellicht heeft dat te maken met de uitbreiding van de duale studierichtingen van 79 naar 104 en met de transitie van leren en werken naar duaal leren.

We merken wel een stijging in het aantal structuuronderdelen, maar verhoudingsgewijs niet van het aantal ingeschreven leerlingen in duale trajecten. Bijkomend aanbod leidt dus niet per se tot meer instroom in duaal leren. Het is niet vanzelfsprekend om daarvoor een oorzaak aan te duiden.

Criteria

In het advies geeft de Vlor aan hoe hij de criteria toepast op de aanvragen, rekening houdend met de motivering van de scholen. De raad houdt ook rekening met enkele elementen die inspelen op de specifieke situatie van het buitengewoon secundair onderwijs:

• Als een aanvraag eerder al goedgekeurd werd door de Vlaamse Regering, maar niet ingericht, adviseert de Vlor gunstig. Werd de aanvraag in een vorige ronde afgekeurd, zullen we onderzoeken in welke mate de motivering van dat oordeel opgevolgd werd.
• Het stelsel leren en werken wordt momenteel omgevormd tot een systeem van duaal leren. Een gevolg daarvan is dat, vooral centra voor deeltijds leren en syntra, een groot aantal aanvragen indient. Indien scholen of centra een programmatie indienen om die transitie te bewerkstelligen, wordt de programmatie gunstig geadviseerd.

Communicatie naar de scholen

Bij de communicatie aan de scholen over de aanvragen moet ook duidelijk blijken dat het gaat om programmaties voor het schooljaar 2021-2022 en dat, als er geen leerlingen ingeschreven zijn op 1 oktober 2021, er een nieuwe programmatieaanvraag moet ingediend worden voor het schooljaar 2022-2023.

Gedoogjaar

Indien een school na een gunstige beoordeling van de Vlaamse regering van een programmatieaanvraag het daaropvolgende schooljaar geen leerlingen inschrijft voor dat structuuronderdeel, moet ze een nieuwe aanvraag indienen indien ze het structuuronderdeel opnieuw wenst in te richten. Vanaf er één leerling werd ingeschreven, wordt dit beschouwd als een gedoogjaar en dient er het daaropvolgende schooljaar geen nieuwe aanvraag ingediend worden. De Vlor is van mening dat scholen die het eerste schooljaar geen leerlingen inschreven, ook dat schooljaar als een gedoogjaar moeten kunnen beschouwen. Op die manier hoeven ze geen heraanvraag in te dienen het daaropvolgende schooljaar. Dat zou ook een administratieve vereenvoudiging betekenen.

Transitie van leren en werken naar duaal leren

Het stelsel leren en werken wordt momenteel hervormd tot een systeem van duaal leren. Die transitie vraagt veel van scholen, zowel op vlak van personeel als van logistiek. Centra voor deeltijds onderwijs moeten deze omschakeling maken, maar kunnen het aanbod dbso nog niet concorderen naar een duaal aanbod. Zij moeten voor duaal leren nog een programmatieaanvraag indienen, gebaseerd op de lijst van alle duale opleidingen die mogelijk zullen zijn op 1 september 2021.

Concordanties binnen het stelsel voor Leren en Werken volgen een eigen tijdspad dat nog door de Vlaamse Regering dient te worden vastgelegd. Dat zal – alvast voor wat de start betreft – afwijken van de concordanties binnen het gewoon voltijds secundair onderwijs. Voor de omschakeling naar de eindtermen voor de tweede graad, lijkt het voor de Vlor beter om de concordanties en de omzettingskalender van de Vlaamse Regering voor deze opleidingen af te wachten.

Verder verloop

De Vlaamse Regering zal een beslissing nemen over de programmaties op basis van het advies van de Vlor, de SERV, AgODi en de Onderwijsinspectie