NT2 en sociale participatie

Nederlands voor anderstaligen (NT2) is een van de instrumenten van de overheid om ervoor te zorgen dat volwassen nieuwkomers maximaal kunnen deelnemen aan de Vlaamse samenleving. Met het oog op een nieuwe Vlaamse regering formuleert de Vlor een aantal strategische doelstellingen voor het realiseren van een inclusief NT2-beleid als onderdeel van een ruimer integratiebeleid. De raad doet dat vanuit wetenschappelijk onderzoek, intensief overleg en het perspectief van de cursist zelf.

Inclusief en globaal beleid

NT2 moet bestaan uit een samenspel van formele taalopleidingen en non-formele oefenkansen. Die benadering veronderstelt interactie met de ruimere samenleving en een gedeelde verantwoordelijkheid van alle beleidsdomeinen.

Het NT2-beleid moet dan ook participatief zijn en gericht op sociale participatie als wederzijds proces. Taal is daarin noodzakelijk maar niet het enige onderdeel van sociale participatie.

In verschillende maatschappelijke domeinen leven immers verwachtingen ten aanzien van taalverwerving en taalkennis. Taalverwerving is bovendien erg contextgebonden: het taalniveau in de ene context is niet altijd het taalniveau in een andere context. Zeker in geval van kansengroepen moet daarmee voldoende rekening gehouden worden.

Hoe leer je best een taal?

Het NT2-beleid moet rekening houden met wat taalverwerving is en wat het niet is. Sterke taalvaardigheid is het resultaat van impliciete verwerving en expliciete instructie, betekenisvolle interactie en betekenisvolle feedback. Taalverwerving is dan ook niet lineair en verloopt niet uniform voor de verschillende taalleerders Het moet verlopen in betekenisvolle interacties met moedertaalsprekers en andere taalleerders, in authentieke en semi-authentieke situaties. Taalleerders hebben nood aan impliciete en expliciete input, waarmee ze zelf actief aan de slag gaan. Ze hebben ook behoefte aan feedback over inhoud en vorm van de eigen acties. Positieve associaties en positieve emoties bevorderen het taalleren. Sociale participatie heeft daarin een versterkende rol.

Wat moet de overheid doen?

Om een dergelijk inclusief NT2-beleid te voeren, moet de nieuwe Vlaamse regering ervoor zorgen dat:

• het volwassenenonderwijs wordt versterkt in het samenwerken met het oog op sociale participatie;
• de rollen en taken van formeel en non-formeel taalleren worden uitgeklaard in functie van een cyclisch proces;
• een duurzaam leer- en loopbaan perspectief is gegarandeerd;
• de professionele ontwikkeling van centrum en team wordt versterkt.