Advies over leerloopbaanbegeleiding voor volwassenen
In januari 2018 werd het driejarig Europees GOAL-project afgerond. Met dit project werd er leerloopbaanbegeleiding aangeboden aan kortgeschoolde volwassenen in 6 landen: België (Vlaanderen), Tsjechië, IJsland, Nederland, Litouwen en Slovenië. In Vlaanderen werkten twee organisaties mee aan het project, met name de Leerwinkel West-Vlaanderen en De Stap – Word Wijs! uit Gent. De minister vroeg de Vlor om advies over het verslag van het GOAL-project en over de blauwdruk leerloopbaanbegeleiding, die werd uitgewerkt door het Vlaams Adviescomité van het GOAL-project.
De vraag naar leerloopbaanbegeleiding wordt reeds decennia lang gesteld (door het werkveld en door verschillende beleidsniveaus, van het Vlaamse tot het Europese niveau). Het voorzien van levensloopbaanbegeleiding is een essentieel onderdeel van een beleid gericht op participatie aan levenslang en levensbreed leren. Ook de Vlor heeft dit in eerdere adviezen herhaaldelijk onderstreept.
De Vlor vindt het belangrijk dat het bij leerloopbaanbegeleiding gaat om levenslang en levensbreed leren, waarbij leren een brede invulling krijgt (bv. ook persoonlijke ontwikkeling) en niet enkel gericht is op deelname aan de arbeidsmarkt.
De deelname aan opleiding en vorming door volwassenen in Vlaanderen blijft erg laag. Leerloopbaanbegeleiding kan een krachtig instrument zijn om deze participatie te verhogen. De Vlor vraagt een duidelijk engagement aan de Vlaamse overheid om deze leerloopbaanbegeleiding verder uit te tekenen en te implementeren.
Leerloopbaanbegeleiding biedt informatie en begeleiding voor alle volwassenen met een leernood of leervraag, hierbij wordt bijzondere aandacht geschonken aan kwetsbare volwassenen en kansengroepen. Deze focus van leerloopbaanbegeleiding sluit aan bij de brede opdracht van het volwassenenonderwijs. De Vlor onderstreept dat het gaat om een vrijwillige dienstverlening, iedere volwassene kan de keuze maken al dan niet van deze dienstverlening gebruik te maken.
Leerloopbaanbegeleiding is een integraal onderdeel van een globaal beleid voor levenslang en levensbreed leren, waarin leerloopbaanbegeleiding door een autonome dienstverlening wordt opgenomen, trajectbegeleiding tijdens de opleiding door de opleidingsverstrekkers en maatwerk op vlak van aanbod, een plaats krijgen.
Voor de Vlor zijn de basisprincipes voor kwalitatieve dienstverlening, zoals opgesomd in de blauwdruk, richtinggevend voor de organisatie van de leerloopbaanbegeleiding. De Vlor benadrukt hierbij de principes van de onafhankelijkheid van de dienstverlening. Er moet daarbij maximaal ingezet worden op het bereiken van kwetsbare volwassenen en kansengroepen onder meer via vindplaatsgericht werken.
Op vlak van organisatie van de leerloopbaanbegeleiding is de Vlor van mening dat een effectieve leerloopbaanbegeleiding niet kan gerealiseerd worden door een of meerdere aanbieders van opleiding en vorming voor volwassenen. Ook is de Vlor van mening dat de organisatie van leerloopbaanbegeleiding moet gesitueerd worden binnen het beleidsdomein onderwijs en vorming. De Vlor onderstreept dat leerwinkels, zoals voorgesteld in de blauwdruk, geen bevoegdheid hebben op vlak van afstemming tussen vraag en aanbod en niet raken aan de autonomie van de opleidingsverstrekkers. De Vlor somt een aantal noodzakelijke voorwaarden op voor de verdere uitbouw van het model van leerloopbaanbegeleiding: de principes van kwaliteitsvolle dienstverlening; inbedding in de lokale context; objectiviteit van de dienstverlening; efficiënte inzet van de middelen; kwaliteitstoezicht en gelijkgerichte dienstverlening; verantwoording van en controle op de middelen.
De organisatie van een kwaliteitsvolle leerloopbaanbegeleiding vereist een bijkomende financiële injectie. De Vlor vraagt dan ook aan de Vlaamse overheid voldoende bijkomende middelen te investeren in de implementatie van leerloopbaanbegeleiding.