Seminarie: Kennisrijk curriculum in het basisonderwijs

Minister van Onderwijs Demir wil werk maken van een ambitieus en kennisrijk curriculum in het basisonderwijs. Zo wil ze ook een antwoord bieden op de daling van de leerprestaties in het basisonderwijs. 

Vanuit zijn decretale opdracht als strategische adviesraad, organiseerde de Vlaamse Onderwijsraad dit seminarie om bij te dragen aan visievorming over een kennisrijk curriculum in het basisonderwijs en een gedeeld perspectief hierop. Volgende vragen stonden centraal: 

• Wat is een kennisrijk curriculum en wat betekent dit voor het basisonderwijs?  
• Hoe verhoudt een kennisrijk curriculum zich tot andere bouwstenen voor kwaliteit in onderwijs, zoals we die in Vlaanderen kennen? Wat is daarbij de rol van de onderwijsdoelen (eindtermen en ontwikkelingsdoelen)? Welke onderwijsdoelen zijn er nodig? Wie heeft welke rol en verantwoordelijkheid?  
• Wat zijn de kansen van een kennisrijk curriculum in het basisonderwijs en wat zijn uitdagingen of risico’s?  

Keynote door Daniel Muijs: Wat is een kennisrijk curriculum en wat betekent dit voor het basisonderwijs?
Daniel Muijs is professor en hoofd van het Departement Sociale Wetenschappen, Onderwijs en Zorg bij Queen’s University Belfast. Hij is momenteel door de minister aangesteld als voorzitter van een commissie die nieuwe ontwikkelingsdoelen en eindtermen van het basisonderwijs voorbereidt. 

In een videobijdrage zoomde Daniel Muijs in op de vraag: wat is een kennisrijk curriculum en wat betekent dit voor het basisonderwijs? Hij stond stil bij kansen en uitdagingen om via een kennisrijk curriculum de kwaliteit van het basisonderwijs te versterken. Hij nam hierbij het perspectief van andere landen mee.  

Keynote door Maarten Simons: Kennisrijk curriculum binnen 4-dimensionele vraagstuk van goed onderwijs
Maarten Simons is hoogleraar onderwijspedagogiek en onderwijsbeleid van de KU Leuven. Hij was ook promotor van het onderzoek ‘De actuele werking en doeltreffendheid van de eindtermen als beleidsinstrument in Vlaanderen’ in opdracht van de Vlaamse Overheid (2016).  

Van belang is een verkenning van het probleem waarvoor een kennisrijk curriculum in het basisonderwijs een oplossing moet zijn. Daarbij is het interessant om te zien hoe heel diverse actoren en ontwikkelingen elkaar hebben (heruit)gevonden rondom het kennisrijk curriculum (zoals bijvoorbeeld de auteur E.D. Hirsch maar ook de cognitieve wetenschappen, internationale toetsen, didactisch onderzoek en (nieuwe) autoriteitspedagogen).  Deze bijdrage plaatste vervolgens het beleidsvoorstel van een kennisrijk curriculum binnen het 4-dimensionele vraagstuk van goed onderwijs. De bedoeling is om zicht te krijgen op wat via een curriculumhervorming kan aangepakt worden, en wat nood heeft aan een andere (beleids)aanpak. Vervolgens ging de aandacht uit naar de functies die we – al dan niet - toeschrijven aan de eindtermen in de voorstellen van een kennisrijk curriculum. 

Keynote door Adri De Brabandere: Eigen karakter van het basisonderwijs en institutioneel kader rond onderwijsdoelen
Adri De Brabandere is ere-eerste-auditeur-directeur van het Rekenhof en medewerker van het Interuniversitair Centrum Onderwijsrecht. 

De fundamentele (epistemologische) vraag hoe we “kennis” begrijpen kan verheldering brengen over de verschillende visies op onderwijsdoelen, wat ze moeten inhouden, hoe ze tot stand komen en hun belang voor de onderwijskwaliteitsbewaking. Daarbij ging Adri De Brabandere in op het eigen karakter van het basisonderwijs en het institutionele kader waarin de onderwijsdoelen functioneren.