Onderwijs en Samenleving
Van consumenteneducatie en verkeerseducatie over burgerschapseducatie en educatie voor duurzame ontwikkeling tot gezondheidsbevordering: onderwijs krijgt te maken met heel wat maatschappelijke verwachtingen.
Sinds het begin van het werkjaar 2015-2016 is het overleg en de uitwisseling daarover binnen de Vlor samengebracht in een overkoepelende commissie Onderwijs en Samenleving.
Inhoudelijke overlappingen
De verschillende thema’s die voortkomen uit maatschappelijke uitdagingen hangen onderling sterk samen. Zo is mondiale vorming nauw verbonden met educatie voor duurzame ontwikkeling (EDO), dat op zijn beurt weer sterk samenhangt met milieueducatie die vervolgens ook overlap vertoont met elementen van gezondheidsbevordering, waarin ook aspecten van verkeerseducatie aan vasthangen.
Telkens gaat het om uitdagingen die voortkomen uit het feit dat onderwijs gesitueerd is in een (complexe en voortdurend veranderende) maatschappelijke context en dat scholen zich op een of andere manier tot die omgeving moeten verhouden.
Generieke visie
Hoe gaan hoe scholen best om met die maatschappelijke uitdagingen en hoe kunnen ze daarin ondersteund worden? De Vlor vertrekt daarvoor vanuit zijn eerder Raamadvies over educaties dat de pedagogische missie van onderwijs als vertrekpunt neemt. Scholen moeten vanuit hun eigen pedagogisch project of schoolwerkplan (pro)actief bezig kunnen zijn met de brede vorming van kinderen en jongeren.
Overleg tussen actoren en sectoren
Het overleg in de Vlor moet een permanent debat mogelijk maken over de relevantie van ‘educaties’/maatschappelijke thema’s voor het curriculum, het aanbod transparanter helpen maken en het wederzijds professionaliseren van de educatieve medewerkers van aanbieders en de pedagogische begeleiders.
Net omwille van de sterke maatschappelijke inbedding van de thema’s, het feit dat andere maatschappelijke sectoren zowel verwachtingen formuleren naar onderwijs, als zelf een aanbod ontwikkelen voor onderwijs, is er nood aan een structureel overleg tussen onderwijspartners en andere maatschappelijke actoren:
- de onderwijskoepels en/of hun pedagogische begeleidingsdiensten;
- andere schoolondersteunende partners zoals de clb;
- onderwijspersoneel;
- leerlingen;
- ouders;
- externe aanbieders;
- lerarenopleidingen;
- betrokken overheden.
Het overleg focust op implementatiestrategieën/innovatiestrategieën in scholen en neemt daarbij een ‘meta-perspectief’ als uitgangspunt. De overkoepelende commissie kan in principe overleggen voor alle maatschappelijke thema’s waarvoor er (in de toekomst) nog een vraag op de Vlor afkomt. De commissie zoekt naar verbindingen, maakt ook ruimte voor thematische verdieping en bewaakt daarin de onderlinge transfer.
Handvatten voor omgaan met externe organisaties
Scholen kunnen externe organisaties inschakelen om een vorming of toelichting te geven, middagactiviteiten of buitenschoolse activiteiten te organiseren, ... Daarbij rijzen regelmatig vragen over bijvoorbeeld de betrouwbaarheid van de organisaties, commercialisering en heel algemeen, het kader waarbinnen een schoolteam met die organisaties aan de slag kan gaan.
Zonder afbreuk te willen doen aan de bevoegdheden van de scholen om zelf te bepalen met wie ze wensen samen te werken, geven de Vlor en het departement Onderwijs en Vorming een aantal algemene handvatten die scholen kunnen gebruiken in de samenwerking met externen. De handvatten werden gemaakt in overleg met experten. Lees meer
Website met inspirerende voorbeelden over omgaan met maatschappelijke thema’s
Van gezondheidsbevordering en verkeerseducatie tot wereldburgerschapseducatie en educatie voor duurzame ontwikkeling... Van scholen wordt verwacht dat ze kunnen inspelen op de meest uiteenlopende maatschappelijke vragen. Omdat dat niet altijd eenvoudig is, geeft de Vlor sinds februari 2021 inspiratie aan scholen. Hier vind je hoe je 'nieuwe' thema’s kan integreren met minimale inspanningen. De website geeft je inspiratie om in te zoomen op de uitdagingen die passen bij je eigen context, en dwarsverbanden met andere maatschappelijke uitdagingen te leggen. Dat alles natuurlijk binnen de wettelijke kaders en passend bij je eigen schoolbeleid!