Advies over de conceptnota ‘Samen tegen Schooluitval’
Op voorstel van de ministers van Onderwijs, Welzijn en Werk heeft de Vlaamse regering de conceptnota ‘Samen tegen Schooluitval’ goedgekeurd. Het gaat om een plan met meer dan 50 actiepunten dat tot doel heeft het aantal vroegtijdige schoolverlaters te doen dalen, het spijbelen tegen te gaan en het leerrecht te garanderen. De Vlor is tevreden met een conceptnota die de thematiek van het 'leerrecht' beleidsdomeinoverstijgend benadert. Duurzame geletterdheid is een hefboom voor maatschappelijke integratie, participatie en verdere competentieontwikkeling en moet daarom kunnen worden bereikt door alle lerenden. De Vlor vindt dat de conceptnota verder vorm moet krijgen binnen het zorgcontinuüm. Dat overkoepelend kader is immers aanvaard door alle onderwijspartners en de clb-sector en biedt een houvast voor de taakverdeling van heel wat acties uit de conceptnota. Die taakverdeling is noodzakelijk om alle partners te betrekken die nodig zijn om een beleid tegen schooluitval vorm te geven. De conceptnota laat in die zin de rol die de partners uit het beleidsdomein Werk kunnen spelen, onderbelicht. De rol van het Intersectorale Regionale Overleg Jeugdhulp (IROJ) moet worden beperkt tot het initiëren van de lokale netwerken voor leerrecht. Hun kernopdracht ligt in de toeleiding van jongeren naar flexibele trajecten en het bewaken van een aanbod dat tegemoet komt aan de vraag. Het lokale beleid moet in de eerste plaats door de scholen en clb worden vorm gegeven. Schooloverstijgende thema's kunnen door de verschillende partners opgenomen worden vanuit een lokale dynamiek.
Preventie is de kern van een actief kwalificerend beleid
In eerste instantie is dat een rol voor de scholen door de creatie van een krachtige leeromgeving en een brede basiszorg. Daarin staat een verbindend schoolklimaat centraal, waarin ouders worden gezien als partners in plaats van een probleem. De Vlor vindt dat de conceptnota op dat vlak te negatief en culpabiliserend is. Ook bij andere elementen op het vlak van preventie formuleerde de raad bedenkingen en voorstellen. Op het vlak van interventie verwacht de Vlor dat scholen ervoor zorgen dat jongeren terug aansluiting kunnen vinden bij het onderwijs. Dat kan door hen niet los te laten als ze in flexibele trajecten zitten, door een sanctiebeleid vanuit een verbindend schoolklimaat en door open te staan voor schoolondersteunende acties gelinkt aan specifieke casussen. In het geval van doorverwijzing naar flexibele trajecten zal het clb als regisseur fungeren. Over de inhoud van de flexibele trajecten blijft de conceptnota te vaag. De Vlor vraagt dat ze worden open gesteld voor alle jongeren, maar dat mag niet ten koste gaan van de huidige doelgroep. Tweedekansleerwegen moeten voldoende divers zijn zodat ze lerenden die trajecten afgebroken hebben, maximale kansen geven om alsnog een kwalificatie te behalen. Om die doelgroepen te betrekken, zijn laagdrempelige informatieverstrekking, toeleiding en trajectbegeleiding belangrijk.
Meer slagkracht
Om het beleid tegen schooluitval krachtiger te maken, stelt de raad voor om duidelijker prioriteiten te stellen, de acties meer actiegericht te formuleren en een realistische timing voorop te stellen. De focus van de financiering moet liggen op het aanbod voor en de begeleiding van de leerlingen, niet op bijkomende structuren voor regie en coördinatie. De Vlor is vragende partij voor een structurele verankering van de flexibele trajecten. Voor de clb en scholen is het belangrijk om de impact van de voorgestelde acties op de taakbelasting in kaart te brengen en de financiering en omkadering hierop af te stemmen.