Ben Lambrechts
algemeen directeur Hogeschool PXL
lid van de Raad Hoger Onderwijs
GNOTHI SEAUTON (ken uzelf)
In het oude Griekenland wisten ze het al: zelfkennis is een grote deugd. In de Thalische school werd het er zo ingedrild dat studenten de slogan “gnothi seauton” (ken uzelf) zelfs op borden en drinkbekers terugvonden.
Naar onze bescheiden mening is dit 'ken uzelf' tot op vandaag de agenda van het onderwijs, een agenda die doorloopt van de kleuterklas tot en met het hoger onderwijs. Gewapend met voldoende zelfkennis kunnen leerlingen en studenten zelf verantwoordelijkheid nemen voor het pad dat ze kiezen.
Nu hebben we wel eens de neiging om leerlingen in een momentopname éénmalig en extern te beoordelen. Het maakt zelfs niet zoveel uit of dat gebeurt met een oriënteringsproef of door een klassenraad. Het mag en kan voor mij allemaal zolang we onze scholen maar niet degraderen tot leerfabrieken, het moet meer zijn. De school zou een spiegel moeten zijn.
Want alléén maar meten is verkleinen. Er zijn zoveel parameters die van invloed zijn op het beeld dan men van iemand heeft of dat men van zichzelf geïndoctrineerd krijgt (herkomst, taal, uiterlijk, vrienden, interesses, intelligentie…). Vele van deze deciderende parameters blijven onder de radar of zijn onbewust. Iedereen heeft recht op een propere lei en een gelijke startkans op de snelweg van het hoger onderwijs, met een propere lei zonder vooroordelen en een juist zelfbeeld. De selffulfilling prophecy heeft wat dit betreft een zeer grote impact.
Onderwijs moet kansen geven en jongeren coachen in de zoektocht naar zichzelf.